X. SFRAGISTYKA CECHOWA CZ. 2. ?KOTLARZE?

Obiekt sfragistyczny pochodzący z początku XIX wieku. Nie posiada on, w przeciwieństwie do poprzednio prezentowanych egzemplarzy, opracowania graficznego tła, lecz tylko jednopłaszczyznową wypukłość. Reszta została wybrana wgłębnie, bez szczególnej dbałości o zachowanie rysunku wielopłaszczyznowego, jak to miało miejsce w pieczęciach wcześniej prezentowanych. Sposób wykonania tłoka ma ścisły związek z technicznymi możliwościami wykorzystania go w cechowej kancelarii. Przeznaczeniem tego rodzaju typariusza, jest odciskanie jego tylko powierzchnią czołową. Eksponat ów wykonany został ze stopu miedzi. Drewniany uchwyt, powodujący że tłok był poręczniejszym w użyciu, nie zachował się.

XIX-WIECZNY TŁOK PIECZĘTNY KOŁOBRZESKICH KOTLARZY fot. EM

W polu pieczęci, artysta grawer umieścił kocioł, podtrzymywany przez parę tzw. ?dzikich mężów? stojących na belce. Wizerunek, umieszczonych na cesze rzemieślnicze,j postaci, zapożyczony został bezpośrednio od podpór ówczesnego herbu miejskiego. Pochodzący z początku XIX wieku herb wielki miasta Kołobrzegu, przedstawiony zostanie, przy okazji opisu elementu wyposażenia Batalionu mieszczańskiego.

Dzicy mężowie, w heraldyce miejskiej, symbolizują starożytność miejsca, którego herb trzymają. Nie bez kozery, artysta projektujący znak kotlarzy kołobrzeskich wykonał reminiscencję do opisywanej symboliki. Otóż kotlarze w Kołobrzegu znani byli od dawna. Już w średniowieczu tworzyli panwie służące ważeniu ?złota? kołobrzeskich salin. To między innymi dzięki ich pracy, nadbałtyckie miasto postrzegane było w Europie i świecie jako bogate i dające żyć w dobrobycie swoim obywatelom. To panwie, wykonane przez kołobrzeskich rzemieślników ujrzeć możemy w wielkim herbie miasta Kołobrzegu. Kotlarze kołobrzescy zamieszkiwali i tworzyli w dzielnicy kołobrzeskiej, Panewniki, której nazwa w prostej linii wywodzi się od sztandarowego produktu ich pracy.

Na opisywanym typariuszu, poniżej rytowanej symboliki cechowej, artysta wykonał dwuwierszowy napis: ?ZU COLBERG?, oraz obwodowy o treści: ?SIEGEL D.KUPFERSCHMIEDEGEWERK?. Ten ostatni zaczyna się i kończy tęczowo na wysokości belki. Obwódka zewnętrzna ? liniowa.

RYCINA UKAZUJĄCA KOTLARZY fot. EM

Czas sprawienia opisywanego tłoka pieczętnego należy wiązać ze zmierzchem kołobrzeskiego kotlarstwa. Nie mogło się ono oprzeć wchodzącej w XIX wieku, w zasięg działania cechu, przemysłowej produkcji metalowych naczyń. Wszak prace kotlarskie obejmowały wytwarzanie naczyń z blachy, głównie miedzianej i mosiężnej. Ich standardowymi wyrobami były zarówno wielkie kotły dla celów przemysłowych, jak również kociołki, rynienki, patelnie i brytfanny. Naczynia zwykle pobielane dla potrzeb gospodarstw domowych.

Robert Maziarz