Dr Tomasz Karpiński – Kapitulacja kołobrzeskiej twierdzy w roku 1761

Kapitulacja kołobrzeskiej twierdzy w roku 1761, po przeszło czteromiesięcznej blokadzie i oblężeniu.
Akt kapitulacji liczył 28 punktów i przewidywał m.in. iż pokonane oddziały wymaszerują ku zwycięzcom przez bramę młyńską z twierdzy, a każdy żołnierz będzie miał w tornistrze porcję żywnościową na 3 dni, że nastąpi przejęcie przez Rosjan władzy i pieczy nad kasą i archiwum miejskim oraz wiele innych postanowień [1]. Pod kapitulacją podpisali się Rumiancew oraz kniaź Wiaziemski ze strony zdobywców i płk von Heyde, ppłk von Schmeling, mjr Schaden ze strony pokonanych. 17 grudnia Heyde z garnizonem (4 bataliony = 2 bataliony z regimentu garnizonowego Puttkamera, landbatataliony Schmeling i Kleist) oddał się w ręce Rosjan. Do niewoli dostali się: pułkownik Heyde, 2 podpułkowników, 8 majorów, 16 kapitanów, 37 poruczników, 8 podporuczników, 14 sierżantów, 2 adiutantów, 1 ?doktor? i 1 ?aptekarz?, 2 ?lekarzy?, 1 inspektor lazaretowy, 10 podlekarzy lazaretowych, 8 osób z różnych pułków, 1 komisarz wojenny, 4 prowiantowych, 263 kaprali i podoficerów, 63 muzykantów, 2402 szeregowych, artylerzysta fajerwerków, 2 bombardierów, 57 kanonierów, 10 jegrów, 11 puszkarzy, 4 osoby służby. Wszystkich 2929; razem z rannymi i chorymi (842 osoby znajdowały się w lazarecie w chwili kapitulacji[2]) z korpusu księcia Wirtemberskiego pozostawionymi w twierdzy[3]. Około 1800 spośród nich było zdolnych do służby[4]. Uwolniono nadto 236 własnych żołnierzy wziętych do niewoli. Zdobyto wszystką artylerię, 146 dział, 50 000 naboi karabinowych, 30 000 kul armatnich, 3 000 bomb, 25 chorągwi i 3 sztandary[5]. Przez bramę kamienną do twierdzy weszły wojska okupacyjne. Komendantem twierdzy został wspomniany już płk Gerbelow, a jego zastępcą został Johann Renenkampf. W mieście pozostawiono silny garnizon składający się z 2 pułków piechoty, batalion grenadierów, 300 minerów, kilku inżynierów, 300 artylerzystów i 300 kawalerzystów ? w sumie prawie 4000 ludzi. Żołnierzy umieszczano w ocalałych budynkach po 10,15 a nawet 20 na jedno mieszkanie[6].”
——————————————————————-
Fragment maszynopisu poświęconego Kampanii 1761 r. na Pomorzu zachodnim.
——————————————————————-
[1] Cały tekst opublikowano w: 1761 ?. ??????? 5. ? ??? ??????????? ???????? ???????? ???????? ??????? ??????? [w:] ???????? ?. ?. ?????????, op. cit., s. 584-590 oraz w przekładzie niemieckim w J. G. Tielcke, Beyträge zur Kriegskunst, op. cit., t. 5, s. 214- 219 i Letzte Belagerung Colbergs 1761, AmK, APSz, sygn. 3434.
[2] E. Kessel, Das Ende des Siebenjährigen Krieges 1760-1763, op. cit., s. 387.
[3] 1761 ?. ??????? 5. ? ?? ???????? ??????? ???????? ?. ?. ????????? ? o ??????????? ???????? ???????? [w:] ???????? ?. ?. ?????????, op. cit., s. 590-591.
[4] Geschichte des siebenjährigen Krieges, op. cit., s. 577.
[5] Korobkov błędnie podaje ich liczbę na 253, ?. ????????, ?????????? ?????, op. cit., s. 314, L. Malinowsky, R. Bonin, Geschichte, op. cit., t. 3, s. 312.
[6] H. Held, Geschichte der drei Belagerungen Colbergs im siebenjährigen Kriege, op. cit., s. 287, 294.